Köpek balıkları yüzerken, sanki su kendisini hiç engellemiyormuş gibi büyük bir zarafet saçıyor. Ama gerçekten de su köpek balığını, bir gemi gövdesine göre çok daha az frenliyor.Çünkü su içinde hareket ederken derisinin sahip olduğu özellikler sayesinde çok daha az sürtünme direncine maruz kalıyor.

Hamburg Gemi Yapımı ve Araştırma Enstitüsü'nden (HSVA) Christian Johannsen, bunun nedeninin köpek balıklarının derisinin özel pürüzlü yapısı olduğunu kaydediyor.

Johannsen, "Köpek balıklarının derisindeki dişçikli yapı, akıntıya karşı direnci düşürüyor. Bu da aynı güçle daha hızlı yol alabilmesi ya da sahip olduğu enerji ile aynı hızda daha uzun süre yol alabilmesi anlamına gelir" diyor.

Köpek balıklarından ilhamla

Christian Johannsen, bilinenin aksine “Pürüzsüz yüzeyin daha az sürtünme direnci olduğu bir yanılsamadır” diye konuşuyor. İşte bu da gemi yapımında görevli tüm mühendis ve araştırmacılar için, denizlerin bu tehlikeli hayvanının sırlarını keşfetmeye çalışmak için yeterli bir sebep. İşin formülü aslında çok basit: Sürtünme direnci ne kadar az olursa bu da o kadar az yakıt ve efor anlamına gelir. Bu, aynı zamanda karbondioksit emisyonunun düşmesi ve bundan hem çevre hem de gemi sahiplerinin fayda sağlaması anlamına da geliyor.

Köpek balıklarının derisindeki “Riblets” olarak adlandırılan hareketli ve pürüzlü dişçikler, kafasından kuyruğuna doğru yüzme yönüne paralel biçimde uzanıyor.

Köpek balıklarının müthiş bir sürate ulaşan avcılar olduğu uzun bir süredir biliniyor ama derisindeki özelliklerin gemi yapımında uygulanıp uygulanmacağı ise şimdiye dek yeterince test edilmemişti.

Ancak Almanya'daki Fraunhofer Enstitüsü'nün Tamamlama Teknolojileri ve Uygulamalı Araştırma Merkezi, enerji tasarrufu sağlayan bu yüzeyi, büyük gemilerde test etmeye başladı. Bu yıl 100'üncü yılını kutlayan Hamburg Gemi Yapımı ve Araştırma Enstitüsü'nün de katkısı ile araştırmacılar 8 metre uzunluğundaki torpido benzeri bir gemiyi Riblet folyosu ile kaplayıp akıntıya bıraktılar.

Gemi yapımında büyük tasarruf

Christian Johannsen,"Bu deney için büyük bir gövdeye ve yüksek bir hıza ihtiyaç var" diyor. Köpek balığı derili torpidoya, içi su dolu kanallarda saatte 36 kilometre hızında akıntı verildi. Bu deneyden çıkan sonuç ise şöyle: Hız arttıkça, köpek balığının dişçikli derisi, suyun sürtünme direncini azaltıyor. Yani gövde yüzeyi dişçikli bir yapıya sahip bir gemi, ne kadar hızlı yol alırsa o kadar az yakıt tüketir. Gemi sürtünme direncini yüzde 5 oranına kadar azaltır. Bu da büyük konteyner gemisi sahiplerinin bir yılda yaklaşık 300 bin dolar tasarruf etmesini sağlar.

Ancak yine de gemilerin, bir köpek balığı derisinin müthiş özelliklerine uzun süre sahip olması, henüz tam olarak mümkün değil. Bunu araştrımacı Christian Johannsen şöyle açıklıyor: "Pürüzlü yapının zamanla yüzde 50'si tahriş olunca, bu efekt artık bir son buluyor."

Bununla birlikte araştırmacıları daha çok endişelendiren bir unsur daha var. O da; gemilerin en büyük problemlerinden biri olan, gemi yüzeyine yapışan su yosunları ve midyeler. Zira bunlar suyun geri itme kuvvetini artırıyor. Gerçi bu sorunun önüne geçmek için gemi yüzeyi zehirli bir cila ile kaplanabiliyor. Ama bu cilanın, köpek balığı derisinin simülasyonu ile nasıl kombine edileceği henüz bilinmiyor. O nedenle Fraunhofer Enstitüsü bilim insanları, hummalı çalışmalarını sürdürüyor.

/ netgazete.com